ĐIỀU GÌ XẢY RA  KHI CƠ THỂ BỊ THỪA VITAMIN C

Vitamin C là một chất dinh dưỡng quan trọng có nhiều trong trái cây và rau củ quả.

Có đủ vitamin này đặc biệt quan trọng để cơ thể có thể duy trì một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc hồi phục vết thương, giữ cho xương chắc khỏe và tăng cường chức năng não bộ.

Một trong những lý do phổ biến mà mọi người bổ sung vitamin C là ý tưởng chúng sẽ giúp ngăn ngừa cảm lạnh thông thường.

Tuy nhiên, nhiều chất bổ sung chứa lượng vitamin cực cao, có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn trong một số trường hợp.

Bài viết này khám phá sự an toàn tổng thể của vitamin C, liệu có thể tiêu thụ quá nhiều hay không và các tác dụng phụ tiềm ẩn khi dùng liều lượng lớn.

• Tìm hiểu sơ về tính chất của vitamin C

Vitamin C là một chất có thể  hòa tan trong nước và không được lưu trữ trong cơ thể.

Trái ngược với các loại vitamin tan trong chất béo hay tan trong dầu, do đó vitamin tan trong nước không được lưu trữ trong cơ thể.

Thay vào đó, vitamin C mà bạn sử dụng sẽ được vận chuyển đến các mô, thông qua chất lỏng của cơ thể và bất kỳ lượng bổ sung nào sẽ được bài tiết qua nước tiểu.

• Khi cơ thể bị thừa vitamin C

Vì cơ thể bạn không thể dự trữ hoặc tự sản xuất vitamin C, nên việc phải tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin C hàng ngày là điều quan trọng.

Tuy nhiên, việc bổ sung quá nhiều vitamin C có thể dẫn đến một số tác dụng phụ.

Điều quan trọng cần lưu ý là hầu hết mọi người không cần bổ sung vitamin C, vì bạn có thể dễ dàng nhận đủ bằng cách ăn thực phẩm tươi, đặc biệt là trái cây và rau quả.

• Trên hệ thống tiêu hóa

Tác dụng phụ phổ biến nhất của việc hấp thụ nhiều vitamin C là chứng rồi loạn tiêu hóa.

Nói chung, những tác dụng phụ này không xảy ra khi ăn thực phẩm có chứa vitamin C, mà là do uống vitamin ở dạng bổ sung.

Bạn có nhiều khả năng gặp các triệu chứng về tiêu hóa nếu tiêu thụ hơn 2.000 mg cùng một lúc. Do đó, giới hạn có thể chấp nhận được là 2.000 mg mỗi ngày.

Phổ biến nhất khi hấp thụ quá nhiều vitamin C là tiêu chảy và buồn nôn.

Ăn quá nhiều cũng đã được báo cáo là dẫn đến trào ngược axit, mặc dù điều này không được chứng minh bằng bằng chứng.

Nếu bạn đang gặp các vấn đề về tiêu hóa do dùng quá nhiều vitamin C, chỉ cần giảm hoặc tránh hoàn toàn các chất bổ sung vitamin C.

Hấp thụ quá nhiều vitamin C có thể gây rối loạn tiêu hóa.

• Vitamin C có thể gây ứ sắt

Vitamin C được biết là có tác dụng tăng cường hấp thu chất sắt. Nó có thể liên kết với sắt nonheme, là một loại sắt được tìm thấy trong thực phẩm thực vật. Sắt Nonheme không được cơ thể bạn hấp thụ hiệu quả như sắt Heme, loại sắt có trong các sản phẩm động vật.

Vitamin C liên kết với sắt Nonheme, giúp cơ thể bạn hấp thụ dễ dàng hơn nhiều. Đây là một chức năng quan trọng, đặc biệt đối với những người nhận được hầu hết chất sắt từ thực phẩm có nguồn gốc thực vật.

Một nghiên cứu ở người lớn cho thấy sự hấp thụ sắt tăng 67% khi họ uống 100 mg vitamin C trong bữa ăn.

Tuy nhiên, những người có các tình trạng làm tăng nguy cơ tích tụ sắt trong cơ thể, chẳng hạn như bệnh huyết sắc tố, nên thận trọng với việc bổ sung vitamin C.

Trong những trường hợp này, bổ sung vitamin C quá mức có thể dẫn đến tình trạng thừa sắt, gây tổn thương nghiêm trọng đến tim, gan, tuyến tụy, tuyến giáp và hệ thần kinh trung ương của bạn.

Điều đó nói rằng, rất khó xảy ra tình trạng thừa sắt nếu bạn không có tình trạng tăng hấp thu sắt. Ngoài ra, tình trạng thừa sắt dễ xảy ra hơn khi lượng sắt dư thừa được tiêu thụ ở dạng bổ sung.

• Dùng chất bổ sung với liều lượng cao có thể dẫn đến sỏi thận

Vitamin C dư thừa được bài tiết ra khỏi cơ thể dưới dạng oxalat, một chất thải của cơ thể.

Oxalate thường thoát ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, oxalat có thể liên kết với các khoáng chất và tạo thành các tinh thể có thể dẫn đến hình thành sỏi thận.

Tiêu thụ quá nhiều vitamin C có khả năng làm tăng lượng oxalat trong nước tiểu của bạn, do đó làm tăng nguy cơ phát triển sỏi thận.

Nguy cơ cao bị sỏi thận nếu dùng lượng lớn vitamin C thường xuyên.

Trong một nghiên cứu người lớn uống bổ sung 1.000 mg vitamin C hai lần mỗi ngày trong 6 ngày, lượng oxalate họ bài tiết tăng 20%.

Ăn nhiều vitamin C không chỉ liên quan đến lượng oxalat niệu nhiều hơn mà còn liên quan đến sự phát triển của sỏi thận, đặc biệt nếu bạn tiêu thụ lượng lớn hơn 2.000 mg.

Các báo cáo về suy thận cũng đã được báo cáo ở những người đã dùng hơn 2.000 mg trong một ngày. Tuy nhiên, điều này cực kỳ hiếm, đặc biệt là ở những người khỏe mạnh .

• Bao nhiêu vitamin C là quá nhiều ?

Vì vitamin C có thể gây ra các triệu chứng khó chịu nếu một người dùng quá nhiều, Ban Thực phẩm và Dinh dưỡng đã thiết lập “mức hấp thụ cao hơn có thể dung nạp được”.

Theo Văn phòng bổ sung chế độ ăn uống (ODS), giới hạn trên đối với lượng vitamin C ở những người từ 19 tuổi trở lên là 2.000 mg ở nam và nữ. Giới hạn vẫn giữ nguyên đối với phụ nữ mang thai hoặc cho con bú.

Mức vitamin C hàng ngày cao hơn cho trẻ em và trẻ sơ sinh như sau:

• 400 mg cho trẻ sơ sinh từ 1–3 tuổi
• 650 mg cho trẻ em từ 4–8 tuổi
• 1.200 mg cho trẻ em từ 9–13 tuổi
• 1.800 mg cho thanh thiếu niên từ 14–18 tuổi
• 1.800 mg ở thanh thiếu niên có thai hoặc đang cho con bú từ 14–18 tuổi

Có những ngoại lệ đối với những giới hạn này, những giới hạn này chỉ áp dụng nếu bác sĩ của một người không chỉ định một lượng khác nhau. Một số người có thể phải dùng một lượng lớn vitamin C hơn để điều trị y tế.

• Vậy nên uống bao nhiêu vitamin C là đủ ?

Cơ thể của một người không thể tạo ra vitamin C, vì vậy mọi người cần ăn đủ thực phẩm có chứa vitamin C để đáp ứng nhu cầu hàng ngày của họ. Nếu ai đó có nguy cơ bị thiếu vitamin C, họ có thể bổ sung vitamin C bằng nhiều loại khác nhau.

Các ODS khuyên bạn nên nhắm đến RDA (Chế độ ăn kiêng được khuyến nghị) vitamin C sau đây mỗi ngày:

Bảng khuyến nghị lượng vitamin C nên bổ sung mỗi ngày.

Những người hút thuốc nên bổ sung 35 mg vitamin C mỗi ngày so với những người không hút thuốc.

Trong khi mang thai hoặc khi cho con bú, phụ nữ nên bổ sung lượng vitamin C mỗi ngày như sau:

• 14-18 tuổi: 80 mg khi mang thai và 115 mg khi cho con bú
• 19 tuổi trở lên: 85 mg khi mang thai và 120 mg khi cho con bú

Không có đủ nghiên cứu để đề xuất RDA cho vitamin C ở những trẻ dưới 1 tuổi. Kết quả là, ODS cung cấp “lượng hấp thụ đầy đủ”, tức là lượng có thể là đủ:

• 40 mg cho trẻ từ 0–6 tháng tuổi
• 50 mg cho trẻ sơ sinh từ 7-12 tháng tuổi

• Vitamin C và thai kỳ

Phụ nữ mang thai có thể muốn bổ sung vitamin C nếu họ gặp khó khăn trong việc nạp đủ chất từ ​​chế độ ăn uống.

Một số bác sĩ ủng hộ phụ nữ bổ sung vitamin C khi mang thai.

Một tổng quan tài liệu trong Cơ sở dữ liệu Cochrane về các Tổng quan có hệ thống đã xem xét tác động của việc bổ sung vitamin C trong thai kỳ.

Các tác giả đã kiểm tra 29 nghiên cứu bao gồm 24.300 phụ nữ mang thai. Không có đủ bằng chứng để họ kết luận rằng vitamin C giúp ngăn ngừa các vấn đề trong thai kỳ, chẳng hạn như thai chết lưu, sinh non hoặc tiền sản giật .

Tuy nhiên, bà bầu nên cố gắng bổ sung đủ vitamin C qua chế độ ăn hàng ngày khi mang thai. Thực phẩm giàu vitamin C bao gồm:

• Bông cải xanh
• Trái kiwi
• Những quả cam
• Dâu tây
• Cà chua

Nếu một phụ nữ gặp khó khăn trong việc đáp ứng các yêu cầu hàng ngày của mình, cô ấy nên nói chuyện với bác sĩ sản khoa của mình về việc bổ sung vitamin C.

Dược sỹ Tùng Lê