1. Nhắc lại về HPV
HPV là một bệnh lây truyền qua đường tình dục. HPV là viết tắt của papillomavirus ở người. Nó rất phổ biến. Nhiều người không có bất kỳ triệu chứng nào và nhiễm trùng có thể tự khỏi. Nhưng một số loại HPV có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung, ung thư đầu và cổ hoặc ung thư hậu môn hoặc dương vật.
Hơn 100 loại vi-rút HPV đã được xác định và khoảng một nửa trong số đó lây nhiễm qua đường sinh dục. Nhiều loại HPV đã được tìm thấy trong bệnh ung thư cổ tử cung, trong khi những loại khác hiếm khi hoặc hoàn toàn không được tìm thấy trong một loạt bệnh ung thư lớn, điều này dẫn đến sự phân loại HPV thành loại có ‘nguy cơ cao’ và loại có ‘nguy cơ thấp’.
HPV và ung thư
2. Chủng loại HPV
Những loại HPV khác, có liên quan đến các bệnh ung thư sinh dục và hầu họng khác. Một số loại HPV đã được phát hiện có trong bệnh ung thư da ở những bệnh nhân mắc chứng loạn sản biểu bì dạng hạt verruciformis (EV); những loại này cũng được tìm thấy trong cả ung thư da không phải khối u ác tính và da bình thường.
Các HPV thuộc chi Alpha, đặc biệt là 12 loại lây truyền qua đường tình dục có liên quan đến đột biến gen, đặc biệt là HPV 16, có liên quan đến ung thư cổ tử cung và ngày càng có nhiều bằng chứng liên quan đến các bệnh ung thư khác ở vùng sinh dục (hậu môn, âm hộ, âm đạo và dương vật) và hầu họng
HPV 16 và 18 được phát hiện trong 70% trường hợp ung thư cổ tử cung. Ngoài ra, còn có những yếu tố khác cũng góp phần làm khởi phát ung thư cổ tử cung, chẳng hạn như hút thuốc, sinh nhiều con, sử dụng thuốc tránh thai và nhiễm HIV.
3. Biểu hiện lâm sàng khi bị nhiễm HPV
Các biểu hiện lâm sàng khác nhau tùy thuộc vào loại vi-rút gây nhiễm trùng, vị trí giải phẫu của vi-rút ưa thích và phản ứng miễn dịch của vật chủ.
Ví dụ, HPV 1 và 63, dường như nhắm vào các ống tuyến nội tiết của vùng lòng bàn tay và bàn chân:
- HPV 1 gây ra mụn cóc giống myrmecia trên lòng bàn tay và thực vật, hiếm gặp ở những nơi khác.
- HPV 63 tạo ra mụn cóc có chấm (0,5 đến 2mm) ở vùng lòng bàn chân và được xác định trong các tế bào sừng xung quanh acrosyringia và ở phần trên của ống eccrine.
- HPV 4 và 65, tạo ra mụn cóc có sắc tố ở vùng lòng bàn tay và vùng bên của bàn tay và bàn chân, trong khi HPV 95, cũng thuộc giống gamma, tạo ra sẩn không có sắc tố ở vùng lòng bàn chân.
- HPV 7, thuộc giống alpha, tạo ra mụn cóc lớn, chủ yếu ở trên tay.
Những cân nhắc này cũng áp dụng cho HPV niêm mạc. Ví dụ, HPV 6 và 11, thuộc giống alpha, dường như có sự phân bố biểu mô hạn chế hơn: HPV 6 có ưu thế ở vùng sinh dục, trong khi HPV 11 thường được quan sát thấy ở vùng miệng. Các khuynh hướng về biểu mô khác nhau này phản ánh sự khác biệt về gen của vi rút, bên cạnh các kiểu biểu hiện gen và điều hòa biểu mô khác nhau ở các vị trí giải phẫu khác nhau.
HPV 1 gây ra mụn cóc giống myrmecia trên lòng bàn tay
4. Nguyên nhân và các yếu tố rủi ro của HPV
Vi-rút u nhú ở người lây nhiễm bằng cách xâm nhập vào cơ thể bạn qua vết cắt, vết xước hoặc vết rách trên da. Việc nhiễm bệnh khi tiếp xúc da chạm da, hoặc quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng. Có thể truyền vi-rút HPV từ mẹ sang con nếu bị mụn cóc sinh dục khi đang mang thai. Trong một số ít trường hợp, điều này có thể gây ra sự phát triển không phải ung thư trong thanh quản của bé
Một số điều làm tăng khả năng nhiễm HPV của bạn. Chúng bao gồm:
- Da bị tổn thương. Những nơi trên da của bạn đã bị cắt nhiều hoặc có nhiều lỗ có nhiều khả năng bị mụn cóc thông thường.
- Tiếp xúc trực tiếp. Nếu bạn chạm vào mụn cóc của ai đó hoặc tiếp xúc với bề mặt mà mụn cóc đã chạm vào, bạn có thể bị nhiễm vi rút HPV.
- Số lượng bạn tình. Bạn càng có nhiều bạn tình thì nguy cơ nhiễm HPV càng cao. Nếu bạn quan hệ tình dục với một người có nhiều bạn tình, điều đó cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh của bạn.
- Tuổi. Trẻ em có nhiều khả năng bị mụn cóc thông thường. Mụn cóc sinh dục phổ biến hơn ở thanh thiếu niên và thanh niên.
- Hệ thống miễn dịch yếu . Nếu bạn mắc một bệnh nào đó chẳng hạn như HIV hoặc AIDS , hoặc đang điều trị làm suy yếu hệ thống miễn dịch của bạn, thì bạn có nhiều khả năng bị nhiễm HPV.
Sau bài viết sơ lược về HPV lần trước, đến với bài viết này, bạn đọc đã được hiểu thêm về các loại virus HPV này. Tuy chúng có nhiều loại khác nhau, nhưng tựu chung lại, sẽ có những chủng có nguy cơ cao dẫn đến ung thư khi bị mắc phải, nếu không biết cách đề phòng.
Dược sĩ Tùng Lê
