Giới thiệu
Bệnh scurvy là một hội chứng lâm sàng do thiếu vitamin C. Những câu chuyện kể về những tên cướp biển và thủy thủ người Anh đã khiến căn bệnh này trở nên nổi tiếng. Căn bệnh này được báo cáo lần đầu tiên vào năm 1550 trước Công nguyên khi người ta mô tả chính xác cách chẩn đoán và điều trị bằng cách sử dụng hành và rau.
Hippocrates chính thức gọi căn bệnh này là “viêm hồi tràng” với mô tả, “miệng có cảm giác khó chịu; nướu bị tách ra khỏi răng; máu chảy ra từ lỗ mũi… lở loét ở chân… da mỏng. ” Vào những năm 1700, James Lind của Hải quân Hoàng gia Anh đã xác định việc tiêu thụ chanh và cam dẫn đến việc thuyên giảm bệnh, và vào năm 1927, cấu trúc của ascorbic đã được công bố, cùng với đó là sự tổng hợp ra axit ascorbic hay có tên thông dụng là vitamin C.
Nguồn vitamin C trong cơ thể thường cạn kiệt sau 4 đến 12 tuần nếu người ta ngừng uống vitamin. Axit ascorbic bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố có thể làm giảm khả năng hấp thụ và các chức năng của nó. Cách tốt nhất để ngăn ngừa sự thiếu hụt vitamin C là thường xuyên ăn trái cây và rau quả.
Sự cần thiết của Vitamin C với cơ thể.
Các yếu tố nguy cơ thiếu hụt Vitamin C bao gồm:
Nghiện rượu
Trẻ chỉ bú sữa bò
Người cao niên chỉ uống trà và ăn kiêng bánh mì nướng
Những người nghèo không đủ khả năng mua trái cây và rau quả
Người hút thuốc
Những người bị rối loạn ăn uống
Bệnh tiểu đường loại 1 có nhu cầu vitamin C cao
Những người bị rối loạn đường tiêu hóa như bệnh viêm ruột.
Những người bị thừa sắt, dẫn đến lãng phí vitamin C qua thận
Những người có chế độ ăn kiêng hạn chế, dị ứng thực phẩm
Thiếu vitamin C được định nghĩa là nồng độ trong huyết thanh dưới 11,4 umol / L và tỷ lệ này khác nhau tùy theo khu vực trên thế giới, với tỷ lệ thấp tới 7,1% ở Hoa Kỳ và cao tới 73,9% ở miền bắc Ấn Độ. Các yếu tố nguy cơ thiếu hụt bao gồm uống rượu, sử dụng thuốc lá, thu nhập thấp, giới tính nam, bệnh nhân đang chạy thận nhân tạo và những người có tình trạng dinh dưỡng kém như đã nói ở trên. Mặc dù tình trạng thiếu hụt vitamin C là phổ biến, ngay cả ở các nước công nghiệp phát triển, bệnh scorbut rất hiếm. Tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ sơ sinh cũng không phổ biến vì cả sữa mẹ và sữa công thức bổ sung đều là nguồn cung cấp đầy đủ.
Vậy cần bao nhiêu là hợp lý?
Nếu bạn ăn một chế độ ăn uống cân bằng, với nhiều rau xanh và trái cây hằng ngày. Với Phụ nữ trưởng thành (không mang thai hoặc đang cho con bú) cần 75 mg vitamin C mỗi ngày, trong khi đó đàn ông, 90 mg mỗi ngày. Chỉ 1/2 cốc ớt chuông đỏ sống hoặc 3/4 cốc nước cam sẽ làm được điều đó, trong khi 1/2 cốc bông cải xanh nấu chín sẽ giúp bạn đạt được ít nhất nửa chặng đường. Và một điều bạn nên biết đó là cơ thể con người không tự tạo ra hoặc lưu trữ vitamin C, vì vậy bạn phải ăn nó hàng ngày.
Vitamin C, yếu tố quan trọng với cơ thể.
Một vài dấu hiệu của sự thiếu hụt Vitamin C
Chữa lành vết thương chậm
Khi bạn bị thương, lượng vitamin C trong máu và mô của bạn sẽ giảm xuống. Cơ thể bạn cần nó để tạo ra collagen, một loại protein đóng vai trò trong từng giai đoạn sửa chữa da. Và vitamin C giúp bạch cầu trung tính, một loại tế bào bạch cầu chống lại nhiễm trùng, hoạt động tốt.
Chảy máu nướu răng, Chảy máu cam, Vết bầm tím
Vitamin C giữ cho các mạch máu của bạn khỏe mạnh và nó giúp máu đông lại. Collagen cũng rất cần thiết cho răng và nướu khỏe mạnh. Một nghiên cứu cho thấy những người bị bệnh nướu răng ăn bưởi trong 2 tuần nhận thấy nướu của họ không bị chảy máu nhiều.
Da khô, có nếp nhăn
Những người ăn một chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều vitamin C có thể có làn da mịn màng và mềm mại hơn. Một lý do có thể: Bởi vì vitamin C là một chất chống oxy hóa, nó có thể giúp bảo vệ làn da của bạn khỏi các gốc tự do. Chúng phá vỡ dầu, protein và thậm chí cả DNA.
Miễn dịch yếu
Vì vitamin C có một số công việc liên quan đến hệ thống miễn dịch của bạn, bạn sẽ không ngạc nhiên khi biết rằng mình có nhiều khả năng bị ốm hơn và có thể khó phục hồi hơn. Có một số bằng chứng cho thấy vitamin C có thể giúp bảo vệ bạn khỏi bệnh tật như viêm phổi và nhiễm trùng bàng quang. Nó thậm chí có thể làm giảm tỷ lệ mắc bệnh tim và một số loại ung thư.
Mất thị lực
Nếu bạn bị thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD), bệnh có thể trở nên tồi tệ hơn nhanh hơn nếu không có vitamin C, các chất chống oxy hóa khác và một số khoáng chất nhất định. Nhận đủ vitamin C từ thực phẩm có thể giúp ngăn ngừa bệnh đục thủy tinh thể, nhưng chúng ta cần nghiên cứu thêm để hiểu rõ hơn về mối quan hệ đó.
Bệnh scurvy
Trước những năm 1700, căn bệnh có thể gây chết người này từng là một vấn đề lớn đối với các thủy thủ. Ngày nay, nó tương đối hiếm nhưng có thể xảy ra nếu bạn chỉ nhận được 10 mg / ngày vitamin C hoặc ít hơn. Những người bị bệnh còi cũng gặp các vấn đề như răng lung lay, nứt móng tay, đau khớp, xương giòn và lông trên cơ thể bị xoắn. Khi bạn tăng cường vitamin C, các triệu chứng bắt đầu thuyên giảm trong một ngày và thường sẽ chữa khỏi trong vòng 3 tháng.
Tất cả các nhân viên y tế nên khuyến khích bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho bệnh nhân của họ. Trong khi bệnh scurvy rất hiếm ở Bắc Mỹ, nó có thể phát triển ở những người thiếu ăn hoặc những người có vấn đề về đường ruột. Bất cứ khi nào phát hiện ra sự thiếu hụt một loại vitamin, điều quan trọng là phải sàng lọc những sự thiếu hụt vitamin đồng thời khác. Vì sự thiếu hụt chủ yếu liên quan đến việc ăn uống kém, những người bị ảnh hưởng cũng có thể hấp thụ kém các vitamin và khoáng chất thiết yếu khác. Vitamin B12, folate, canxi, kẽm và sắt rất thấp ở bệnh nhân này. Ngoài ra, vai trò của vitamin C trong việc hấp thụ sắt khiến những người mắc bệnh còi xương dễ bị chảy máu hơn và đặc biệt là tình trạng thiếu sắt, cần được đánh giá.
Bác sĩ y tá, chuyên gia dinh dưỡng và dược sĩ nên giáo dục bệnh nhân về chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây và rau quả. Ngoài ra, bệnh nhân cần được khuyến khích bỏ thuốc lá và bỏ rượu. Bất kỳ bệnh nhân nào không cải thiện trong vòng vài tuần nên được chuyển đến bác sĩ chuyên khoa để xác định nguyên nhân chính gây thiếu vitamin C. Chỉ thông qua phương pháp tiếp cận của nhóm liên chuyên gia mới có thể hạ thấp tỷ lệ mắc bệnh do thiếu vitamin C và tối ưu hóa kết quả của bệnh nhân.
Dược sỹ Tùng Lê
