Viêm gan B là một bệnh nhiễm trùng gan nghiêm trọng do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Với hầu hết mọi người, viêm gan B diễn ra trong thời gian ngắn, còn được gọi là cấp tính và kéo dài dưới sáu tháng. Nhưng đối với những người khác, nhiễm trùng trở thành mãn tính, có nghĩa là nó kéo dài hơn sáu tháng. Viêm gan B mãn tính làm tăng nguy cơ phát triển bệnh suy gan, ung thư gan hoặc xơ gan – một tình trạng để lại sẹo vĩnh viễn trên gan.
Hầu hết người lớn mắc bệnh viêm gan B đều hồi phục hoàn toàn, ngay cả khi các triệu chứng của họ nghiêm trọng. Trẻ sơ sinh và trẻ em có nhiều khả năng bị nhiễm viêm gan B lâu dài dẫn đến mãn tính.
VIRUS VIÊM GAN B
Virus viêm gan B (HBV) là một loại virus DNA nhỏ, có các đặc điểm khác thường tương tự như retrovirus. Đây là một loại virus nguyên mẫu thuộc họ Hepadnaviridae. Các loại virus liên quan được tìm thấy ở chuột rừng, sóc đất, sóc cây, vịt Bắc Kinh và diệc. Dựa trên so sánh trình tự gen, HBV được phân thành 8 kiểu gen, từ A đến H. Mỗi kiểu gen có sự phân bố địa lý riêng biệt.
Hình thái là khối cầu và sợi này bao gồm kháng nguyên bề mặt viêm gan B (HBsAg) và lipid có nguồn gốc từ vật chủ không có axit nucleic của virus và do đó không có khả năng lây nhiễm. 3 Virion HBV truyền nhiễm (hạt Dane) có cấu trúc vỏ kép, hình cầu, đường kính 42 nm, bao gồm một lớp vỏ lipid chứa HBsAg bao quanh một nucleocapsid bên trong bao gồm kháng nguyên lõi viêm gan B (HBcAg) được tạo phức hợp với polymerase được mã hóa bởi virus và bộ gen DNA của virus. Bộ gen của HBV là một phần DNA vòng đôi có kích thước khoảng 3,2 kilobase (kb).
Hepatitis B Virus (HBV) hay còn gọi là Virus viêm gan B, đây là virus thuộc họ Hepadnaviridae có cấu trúc DNA mạch đôi. Virus có hình cầu nhỏ, đường kính 40 nm, gồm 3 lớp bao bọc bên ngoài dày khoảng 7 nm, vỏ capsid hình hộp có đường kính khoảng 27 – 28 nm và lõi chứa bộ gen của vi rút.
Lây truyền viêm gan B
Virus viêm gan B lây truyền qua những cách phổ biến sau:
- Tiếp xúc trực tiếp với máu bị nhiễm bệnh
- Từ người mang thai bị nhiễm bệnh đến trẻ sơ sinh trong quá trình mang thai và sinh nở
- Kim tiêm và các thiết bị hoặc thủ thuật y tế/nha khoa khác bị nhiễm bẩn hoặc không vô trùng
- Quan hệ tình dục không được bảo vệ
- Sử dụng ma túy bất hợp pháp hoặc ma túy “đường phố”
Xỏ khuyên trên cơ thể, xăm mình, châm cứu và thậm chí cả tiệm làm móng là những con đường lây nhiễm tiềm ẩn khá phổ biến. Ngoài ra, việc dùng chung các dụng cụ sắc nhọn như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, bấm móng tay, khuyên tai và đồ trang sức trên cơ thể cũng có thể là nguồn lây nhiễm.
Nhóm người và nghề nghiệp có nguy cơ cao, dễ bị nhiễm nhất
Virus viêm gan B có thể lây nhiễm cho bất kỳ người nào, ở bất kỳ độ tuổi nào, kể cả trẻ sơ sinh, trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Mặc dù mọi người đều có thể có nguy cơ bị nhiễm viêm gan B trong suốt cuộc đời, nhưng có những nhóm người có nguy cơ cao hơn do nơi họ sinh ra, nghề nghiệp hoặc lối sống của họ.
Sau đây là một vài nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh viêm gan B khá phổ biến
- Nhân viên chăm sóc sức khỏe và nhân viên cấp cứu.
- Những người có hoạt động tình dục (có nhiều hơn 1 bạn tình trong 6 tháng qua)
- Quan hệ tình dục đồng giới.
- Người được chẩn đoán mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục
- Người sử dụng ma túy bất hợp pháp.
- Bạn tình hoặc những người sống trong gia đình có tiếp xúc gần gũi với người bị nhiễm bệnh
- Những người sinh ra ở các quốc gia có tỷ lệ bệnh viêm gan B cao (Châu Á, Châu Phi, Nam Mỹ, Quần đảo Thái Bình Dương, Đông Âu và Trung Đông).
- Bệnh nhân chạy thận nhân tạo và những người bị suy thận giai đoạn đầu
- TẤT CẢ phụ nữ mang thai.
Vắc-xin có thể ngăn ngừa viêm gan B, nhưng không có cách chữa trị nếu bạn mắc bệnh này. Nếu bạn bị nhiễm bệnh, việc thực hiện một số biện pháp phòng ngừa nhất định có thể giúp ngăn ngừa lây lan vi-rút sang người khác.
Viêm gan B là một vấn đề sức khỏe toàn cầu lớn. Gánh nặng lây nhiễm cao nhất ở Khu vực Tây Thái Bình Dương của WHO và Khu vực Châu Phi của WHO, nơi lần lượt có 116 triệu và 81 triệu người bị nhiễm mãn tính. Sáu mươi triệu người bị nhiễm bệnh ở Khu vực Đông Địa Trung Hải của WHO, 18 triệu người ở Khu vực Đông Nam Á của WHO, 14 triệu người ở Khu vực Châu Âu của WHO và 5 triệu người ở Khu vực Châu Mỹ của WHO.
Viêm gan B có thể được phòng ngừa bằng vắc xin an toàn và hiệu quả. Vắc xin thường được tiêm ngay sau khi sinh và tiêm nhắc lại vài tuần sau đó. Việc tiêm ngừa này giúp cung cấp khả năng bảo vệ gần như 100% chống lại virus viêm gan B.
Dược sỹ Tùng Lê
